Natuurpunt en het Stadsrandbos

December 2009

Naar aanleiding van een artikel in de Gazet Van Antwerpen op 4 december zijn er nogal wat vragen gesteld over de verdere toekomstkansen van het Stadsrandbos.

Natuurpunt is grote pleitbezorger voor stadsrandbossen, zowel in Antwerpen als elders. Het Gewestelijk Ruimtelijk Uitvoeringsplan (GRUP) afbakening stedelijk gebied Antwerpen was volgens Natuurpunt echter ondermaats. Een stadsrandbos moet een volwaardig randstedelijk groenproject zijn met meerwaarde voor natuur.

Wat was er mis met dat GRUP?

Tijdens het voorbereidend proces werden alle actoren op een correcte manier betrokken. Onder meer de Vereniging voor Bos in Vlaanderen (VBV) heeft een belangrijke hand gehad in het uittekenen van voorstellen. De visie op het gebied was goed. Het zou een  gedifferentieerd landschap worden, met een afwisseling van bos, open ruimte en bestaande bebouwing, waar eveneens plaats bleef voor landbouw en zachte recreatie. De resultaten van dit voorbereidend proces werden evenwel niet altijd consequent doorvertaald in het GRUP. Bovendien was het GRUP gebaseerd op een aantal achterhaalde en onvolledige gegevens. Zo zijn er kansen gemist om er een goed project van te maken.

Wat waren de knelpunten voor Natuurpunt?

• Uiteindelijk werden in het GRUP geen nieuwe bossen voorzien. Enkel bestaande zonevreemde bossen werden  bevestigd in een nieuwe bestemming. Het geeft  een verkeerd beeld om van 130 ha extra bos te spreken. De optie moet zijn om in het gebied effectieve bos- en natuuruitbreiding te realiseren via een inrichtingsproject.
• De inrichting van het gebied was gebaseerd op een landbouweffectenrapport dat al achterhaald was op het moment van de afbakening. Op basis van dit rapport was het onmogelijk de opsplitsing te maken tussen actieve en uitdovende landbouw. En net deze percelen met uitdovende landbouw bieden kansen op natuur- of bosuitbreiding.
• Het 'landschappelijk waardevol' karakter van agrarisch gebied werd verlaten. De nieuwe bestemming werd puur agrarisch. Het zou minstens bouwvrij agrarisch gebied moeten worden, aangevuld met gebiedsgerichte stedenbouwkundige voorschriften die de aanwezige kleine landschapselementen beschermen. Om het gebied te vrijwaren van inplanting van nieuwe (glastuinbouw)bedrijven kan men beter bouwvrij agrarisch gebied afbakenen.
• Het is ook nooit de bedoeling geweest tot een grootschalige recreatieve infrastuctuur in dit gebied te komen. De parkings moeten kleinschalig blijven. De recreatieve functie kan alleen voor zachte recreatie bedoeld zijn.

Omdat bovenstaande allemaal niet in het GRUP stond, stelde Natuurpunt voor om tot een beter resultaat te komen vanuit een inrichtingsproject. Omdat zo'n project het meeste kans op slagen heeft als de verschillende sectoren samenwerken, nodigde Natuurpunt de Boerenbond en de Vereniging voor Bos in Vlaanderen uit. De eerste stap is nu gezet. De kaarten zullen herbekeken worden.

Op politiek niveau is bij de regeringsbeslissing over de afbakening van het stedelijk gebied Antwerpen expliciet opgenomen dat het project Stadsbos Antwerpen moet voortgezet worden. Het is tevens bij wet verplicht dat er een RUP (ruimtelijk uitvoeringsplan) opgestart wordt. Het wordt nu de uitdaging om samen tot een nieuw voorstel te komen.